ساختمان و نحوه سرما سازي کولر گازي
کولرهاي گازي که بر خلاف کولرهاي آبي رطوبت محيط را افزايش نميدهد بويژه در مناطق مرطوب کارايي زيادي پيدا کردهاند.
- ساختمان کولر گازي:
الف) اجزاء الکتريکي که شامل سيمهاي رابط، کمپرسور، خازن (کاپاسيتور)، اورلود، ترموستات، کليد چند وضعيتي (کليد فن)، کليد اصلي کولر(تابلو برق) ميباشد...
در کمپرسور کولر گازي دو مکانيسم بکار گرفته شده نوعي از کمپرسورها را با استفاده از انرژي الکتريکي، روتور بکار افتاده و با کوپل شدن به ساير قطعات مکانيکي کمپرسور، پيستون به حرکت در آمده، و گاز را از يک مسير به داخل سيلندر مکيده و پس از آنکه فشار لازم را به گاز وارد آورده، آن را بدرون لوله رفت جاري ميسازد. نوع ديگر کمپرسورها فاقد ميل لنگ و پيستون بوده و خود روتور در حال چرخش (بواسطه فرم خاصي که دارد) از مسير ورودي به سيلندر، گاز را مکيده و وارد لوله رفت ميسازد. اين کمپرسورها، کمپرسورهاي دوراني ناميده ميشوند.
در کولرهاي گازي از خازن و يا در بعضي کولرها، از دو خازن بمنظور ايجاد گشتاور به هنگام راه اندازي کمپرسور استفاده ميشود. روش متداول به کار گيري خازن به اين صورت است که يک خازن براي راه اندازي موتور فن و يک خازن براي راه اندازي کمپرسور مورد استفاده قرار ميگيرد.
حيطه عملکرد دما در ترموستات کولر گازي نسبت به يخچالهاي خانگي قدري متفاوت است. در يخچال عملکرد ترموستات بين 1 الي 7 درجه سانتي گراد است اما اين دما و در واقع حدود واکنش در ترموستات کولر گازي بين 10 الي 20 درجه سانتي گراد است از اين تفاوت که بگذريم، ساختمان و نحوهي عملکرد هر دو ترموستات يکي است. از آن جا که موتورهاي کولر گازي، عموما چند سرعته است، به منظور استفاده از دورهاي مختلف، از يک کليد چند حالته استفاده ميشود. ساختمان داخلي اين کليد بسيار مشابه کليد پنکه سقفي است با اين تفاوت که در اين کليد تنها سرهاي خروجي وجود دارد و اين سرهاي خروجي به سيمهاي رابط موتور فن متصل ميشود. تابلو برق کولر جايگاه ترموستات، کليد اصلي يا کليد قدرت کولر و کليد چند وضعيتي است. البته بعضي از کولرها فاقد کليد قدرت ميباشند.
ب) اجزاء مکانيکي: اجزاء مکانيکي کولر گازي با اندک تفاوت، عينا قطعات مکانيکي يخچال ميباشد که از جمله ميتوان به قطعاتي مانند کمپرسور، کندانسور (رادياتور)، اواپريتور، فيلتر (دراير)، پروانه کندانسور، پروانه اواپريتور، لوله کاپيلاري (لوله مويي)، سيني زير کولر، خروجي هوا، فيلتر خروجي هوا، اشاره کرد. در کولر گازي از دو پروانه استفاده ميشود که عموما برروي يک شافت اصلي سوار شدهاند يکي از پروانهها از مجراي ورودي، هوا را مکيده و با وزش آن به کندانسور، گرما را به محيط خارجي ساختمان ميراند. پروانه دوم که به قسمت جلوي موتور فن متصل است هوا را از مجراي ورودي مکيده و با وزش آن به اواپريتور، سرما را وارد ساختمان ميسازد.هوا جهت ورود به ساختمان از دريچه مخصوصي (که به خروجي هوا ناميده ميشود) ميگذرد به منظور ممانعت از ورود گرد و غبار و موارد مشابه به داخل ساختمان، پشت خروجي هوا، فيلتر سيمي يا اسفنجي تعبيه ميشود.
از آن جا که ممکن است بر اثر عدم تنظيم ترموستات و يا ازدياد گاز شارژ شده، اواپريتور و يا قسمتي ازلوله برگشتي، داراي برفک شده و يا يخ ببندد و در توقف کولر (هنگام اتومات) بر اثر گرما، يخها ذوب شوند و آب حاصله از جدارهاي کولر سر ريز نمايد، ترتيبي اتخاذ شده تا در صورت بروز حالت فوق آب به خارج از کولر هدايت شود. اين وظيفه برعهده سيني زير کولر است. در گوشهاي از سيني، لوله مخصوصي تعبيه شده که آب ايجاد شده از آن خارج ميشود و براي آن که از ريزش آب جلوگيري بعمل آيد، عموما به لوله مذکور شيلنگي متصل ميشود و يا با قرار دادن آن بر روي سطح زمين از پراکنده شدن ذرات آب در محيط ممانعت بعمل ميآيد.
- سرما سازى در کولر گازي
در کولر گازي مانند يخچال از تبديل گاز به مايع با افزايش فشار و سپس از سرماي ايجاد شده به هنگام تبديل گاز مايع به حالت گاز (بصورت فوران) براي رسيدن به هدف مورد نظر که همان خنک نمودن فضاي داخل ساختمان است استفاده ميشود. بر اثر کار کمپرسور، گاز تحت فشار قرار گرفته (قدري گرم شده) و وارد لوله رفت ميشود. براي کاستن از دماي گاز تحت فشار قرار گرفته، آن را وارد کندانسور نموده و هوايي که توسط پروانه کندانسور به آن ميوزد، گرماي لولهها که در واقع از گرماي گاز جاري در آنها ايجاد شده را به خارج از محيط هدايت ميکند. در اين مرحله گاز تا حدودي خنک ميشود. پس از کندانسور گاز از دراير عبور ميکند تا رطوبت و يا رسوباتي را که احتمالا از جدارههاي داخلي لولههاي کندانسور جدا شده از آن سلب شود. گاز خشک و تميز پس از دراير وارد لوله مويي ميشود. از آن جا که سطح مقطع لوله مويي بسيار کمتر از سطح مقطع کندانسور و يا ورودي دراير است. گاز تحت فشار زياد به حالت مايع تبديل ميشود. کمپرس کمپرسور گاز مايع را از لوله مويي عبور داده و وارد اوپراتيور ميکند. تفاوت سطح مقطع دو محيط (سطح مقطع لولههاي اواپريتور بسيار بيشتر از لوله مويي است) به گاز جاري اجازه فوران داده و گاز در حال فوران توليد سرما ميکند.
سرما سطح اواپريتور را در اختيار گرفته و هوايي که توسط پروانه از اواپريتور به آن برخورد ميکند، اين سرما را وارد محيط ميسازد. فريون 22 پس از اواپريتور به لوله برگشت کمپرسور باز ميگردد تا مجددا مسير قبلي را طي نمايد. به اين ترتيب و به تدريج سرماي ايجاد شده در اواپريتور، دماي محيط را تحت تاثير قرار داده و محيط را معتدل و خنک ميسازد.
ساختمان و نحوه سرما سازي کولر گازي
منبع: شرکت تهویه مهاجر